19. ve 20. yüzyıldaki endüstriyel gelişmenin lokomotif malzemesi çeliktir. Bu dönemde çelik, mimari tasarım için de önem kazanmıştır. Çelik, geniş kullanım alanı, şekillendirme imkanı (boru, profil, yuvarlak demir, yassı çelik gibi) ve teknik özellikleri sayesinde, 21. yüzyılın en önemli inşaat malzemesi olmuştur. Bütün bunlara ek olarak, çelik, dünya üzerinde geri dönüşümü en yaygın olan malzemedir. Bu, kaynak ve enerji tasarrufu sağlamaktadır.
İnşaat sektöründe çelik, genellikle büyük binaların (köprü, ofis binaları, alışveriş merkezleri, fuar binaları, stadyum gibi), inşaatında kullanılmaktadır. Amerika, Kanada, Avustralya, Almanya, Finlandiya, Japonya gibi ülkelerde çelik kullanım yoğunluğu, ülkemizle kıyaslanamayacak kadar yüksektir.
Özellikle son on yıllık dönemde, ana yapı malzemesi olarak çelik kullanılması, gittikçe yaygınlaşmıştır. Almanya’da çok sayıda küçük ve orta boy şirket, çelik taşıyıcılı evleri geliştirmek için çalışmaktadır.
Alman Çelik Enformasyon Merkezi, çeliğin konut yapımında kullanımının arttırılması için, çelik konut sistemi ve çelik üreticisi 12 imalatçıyı bir araya getirip, 1999 Kasım ayında Çelik Konut Ortaklığı’nı kurmuştur.
Amerika’da da özellikle 1993’den bu yana, konut endüstrisinde çelik kullanımı revaçtadır. Çelik taşıyıcı sistem üreticileri, tedarikçiler ve müteahhitler, bu yeni materyalle ilgili bireysel çabalarını, toplu hareketlere dönüştürerek, standartların belirlenmesinde işbirliği yapmışlardır.
Özellikle Japonya gibi deprem bölgelerinde, insanlar kendilerini güvende hissetmek için çelik taşıyıcılı evleri tercih etmektedir.
Çelik taşıyıcılı evleri, inşaat tipine göre 3 değişik başlıkta sınıflandırabiliriz;
Yapısal Çelik Kullanılan Sistem
Sıcak haddelenmiş çelik elemanlar (I profiller gibi) için kullanılan sistemdir. Şekillendirme ve imalat, sahada yapılmaktadır. Kolonlar kirişler ve yükleri taşır, yük taşımayan elemanların (panel, hafif beton, tuğla, iç veya dış ahşap kaplamanın) yapıya bağlanmasını sağlar. Geniş açıklıkların geçilmesini sağlayarak, fonksiyonel ve esnek tasarıma izin verir.
Hafif Çelik Taşıyıcılı Sistem
Soğukta şekillendirilmiş galvaniz sac profillerden oluşan (U, C, Z gibi) taşıyıcıların kullanıldığı sistemdir. Evlerin kaplamaları, müşterinin istediği her çeşit malzemeden yapılabilir. Duvar ve tavan elemanları genellikle fabrikasyon olup, montajları sahada yapılır. Taşıyıcısı ve kaplamaları ile yeterli, ekonomik bir sistem oluşturup, hızlı montaj imkanı sağlar.
Çelik taşıyıcılar, alçı panel, kontrplak veya sunta ile kaplanır. Isı yalıtımı dış duvarların içine konulan, camyünü, taş yünü gibi malzemelerle yapılır. Mevcut binaların büyütülmesi veya binalara eklentiler yapılması istendiğinde de hafif çelik sistem kullanılabilmektedir.
Önceden Birleştirilmiş Modül Sistem
Taşıyıcılar fabrikada hücre modülleri oluşturacak şekilde birleştirilir. Bu sistem, halı, duvar kağıdı kaplanması, v.b., gibi işlemlerin nakliyeden önce tamamlanmasına imkan vermektedir. Montaj işleri hava durumundan etkilenmez ve tüm yapı iki haftadan önce tamamlanabilir.